Szybki rozwój cywilizacji wpływa na tryb życia każdego dziecka, prowadząc do spadku udziału ruchu w jego życiu codziennym. Wpływa to często niestety niekorzystnie na prawidłowy jego rozwój. Dochodzi do obniżenia sprawności, wydolności fizycznej i odporności organizmu. Powoduje to również odchylenia od prawidłowej postawy ciała.
Poprawna postawa jest warunkiem prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego. Postawa zależy w dużej mierze od napięcia mięśni całego ciała. Obniżone napięcie mięśni są najczęstszą przyczyną wad postawy.
Postawa odzwierciedla także nasz stan zdrowia i samopoczucia. Stres, zmęczenie, choroby ale przede wszystkim złe nawyki (niewłaściwe siedzenie, stanie, podnoszenie ciężarów) mają na nią szkodliwy wpływ.
zdjęcie przedstawia ucznia wykonującego ćwiczenie na ławeczce podczas zajęć korekcji wad postawy
W dobrej postawie poszczególne jego odcinki zachowują harmonię we wzajemnym ułożeniu, zapewniają płynność ruchów i stabilność podporu z najmniejszym zużyciem energii. Każda zmiana ułożenia jednego odcinka względem drugiego wywołuje na drodze mechanizmów kompensacyjnych zmiany w odcinku sąsiednim.
Cechy prawidłowej postawy ciała:
- proste ustawienie głowy;
- barki obniżone, ustawione na jednym poziomie;
- fizjologiczne wygięcia przednio - tylne kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej i prostykręgosłup w płaszczyźnie czołowej;
- dobrze wysklepiona klatka piersiowa i płaski brzuch;
- prawidłowe, symetryczne ustawienie miednicy;
- proste kończyny dolne, wyprostowane w stawach kolanowych;
- dobrze wysklepiona stopa
zdjęcie przedstawia uczniów podczas ćwiczeń z piłkami na zajęciach korekcji wad postawy
Każde odchylenie od cech uznanych za postawę prawidłową, właściwą danej kategorii wieku, płci i typu budowy nazywamy wadą postawy. Do najczęściej występujących wad postawy i nieprawidłowości u dzieci zalicza się:
- plecy okrągłe
- plecy wklęsłe
- plecy okrągło – wklęsłe
- plecy płaskie
- skoliozy
- klatkę piersiową lejkowatą i kurzą
- kolana koślawe, szpotawe
- wady stóp: płaskostopie, stopa płasko – koślawa, stopa wydrążona
- odchylenia w ustawieniu głowy, szyi, barków
- wadliwe ułożenie łopatek (asymetryczne, odstające)
Wady postawy znajdują się na czele listy chorób cywilizacyjnych. Bagatelizowanie zaburzeń postawy u dzieci w przyszłości może przynieść różnorodne powikłania chorobowe. Mogą one powodować zaburzenia w budowie i czynnościach wielu narządów i układów organizmu człowieka. Pogłębienie krzywizn kręgosłupa, może pogarszać wentylację płuc i utrudniać dopływ krwi do mózgu. Prosty kręgosłup, na skutek zbyt słabej amortyzacji może powodować mikrourazy głowy podczas chodzenia czy skakania. Skoliozy pogarszają wentylację płuc, powodują bóle międzyżebrowe, utrudniają pracę serca i wielu dużych naczyń krwionośnych. Płaskostopie i koślawe lub szpotawe kolana utrudniają długotrwałe stanie i chodzenie.
Ogólnie - wady postawy pogarszają warunki statyki ciała, powodują zwiększenie zużycia energii, bóle kręgosłupa, poczucie znużenia i nerwowość. Prawidłowa postawa kształtuje się do 18 roku życia, więc im szybciej zaczniemy korygować i zapobiegać wadom, tym lepiej.
zdjęcie przedstawia przyrząd do ćwiczeń w sali gimnastyki korekcyjnej
Zasadniczym celem postępowania korekcyjnego jest likwidacja istniejącej wady lub zahamowanie jej rozwoju. Gimnastyka korekcyjna jest specyficzną formą ćwiczeń fizycznych, w których ruch został w pewnej mierze podporządkowany celom terapeutycznym. Stosowane podczas zajęć ćwiczenia powinny być zawsze dobrane do rodzaju występującej wady oraz do realizowanych celów korekcyjnych i profilaktycznych.
Ćwiczenia muszą zapewniać możliwość wykonania ich przez dzieci z zachowaniem pozycji skorygowanej czyli bliskiej postawie prawidłowej. Dobierając ćwiczenia należy również uwzględniać wiek ćwiczących. W grupach dzieci młodszych powinna dominować forma ćwiczeń zabawowa i zadaniowa, a u starszych – forma ścisła.
Do głównych celów profilaktycznych i terapeutycznych gimnastyki korekcyjnej zaliczamy:
- Zapobieganie wadom postawy u dzieci.
- Skorygowanie istniejących zaburzeń statyki ciała i doprowadzenie ich o ile to jest możliwie do prawidłowego stanu lub zahamowanie ich dalszego rozwoju.
- Wyrównanie zaburzeń w rozwoju motorycznym.
- Kształtowanie nawyku przyjmowania prawidłowej postawy ciała w różnych pozycjach.
- Zwiększenie ruchomości w stawach.
- Zwiększenie siły mięśniowej (wytworzenie silnego gorsetu mięśniowego i wytrzymałej stabilizacji mięśniowo - więzadłowej kręgosłupa).
- Likwidacja dystonii mięśniowej poprzez rozciąganie mięśni przykurczonych i wzmacnianie w pozycjach skorygowanych mięśni osłabionych.
- Doskonalenie koordynacji ruchowej.
- Doskonalenie dysocjacji pomiędzy poszczególnymi częściami ciała (poprawa jakości wzorców motorycznych i kontroli posturalnej).
- Zwiększenie wydolności układu oddechowego i sercowo - naczyniowego poprzez zwiększenie ruchomości klatki piersiowej i pojemności życiowej płuc.
- Opanowanie przez dzieci podstawowych ćwiczeń korygujących wady postawy.
- Zwiększenie ogólnej kondycji i sprawności ruchowej dzieci.
- Wdrożenie dzieci do rekreacji ruchowej, troski o własne zdrowie oraz kształtowanie prawidłowych nawyków higienicznych.
- Wszechstronny i harmonijny rozwój organizmu.
W naszej szkole zajęcia z zakresu Korekcji Wad Postawy są prowadzone w formach: grupowej (dla poszczególnych klas) i indywidualnej (z elementami rehabilitacji dla uczniów z większymi zaburzeniami statyki ciała).
Zajęcia są prowadzone przez fizjoterapeutów lub instruktorów gimnastyki korekcyjnej.
Podczas zajęć stosowane są następujące grupy ćwiczeń:
- Ćwiczenia ogólnorozwojowe.
- Ćwiczenia specjalne - korygujące określoną wadę
- Ćwiczenia elongacyjne.
- Ćwiczenia antygrawitacyjne.
- Ćwiczenia odruchu prawidłowej postawy ciała.
- Ćwiczenia oddechowe.
- Ćwiczenia Klappa.
W ćwiczeniach korekcyjnych wykorzystywane są różne przyrządy i przybory w celu uatrakcyjnienia zajęć, zwiększenia motywacji do ćwiczeń, intensywności ćwiczeń, czy ułatwienia przyjmowania i utrzymywania pozycji skorygowanej.
zdjęcie przedstawia ucznia podczas zajęć gimnastyki korekcyjnej
Wyniki postępowania korekcyjnego są zróżnicowane i zależą od wielu czynników m. in. etiologii, rodzaju wady,wieku dziecka, intensywności ćwiczeń oraz motywacji do ich wykonania. U większości osób właściwie prowadzone ćwiczenia korekcyjne pozwalają na uzyskanie znacznej poprawy. Ćwiczenia ruchowe prowadzone systematycznie i ukierunkowane na postawę ciała przede wszystkim przyczynią się do poprawy stanu zdrowia młodego pokolenia.
